|
so:text
|
شیخ، همچنین، برای تهیه و ترجمه مندرجات جراید اروپا دربارهٔ ایران، از علامه میرزامحمدخان قزوینی بهره می‌گرفت که ــ چنان‌که گذشت ــ در صدر مشروطه در پاریس به سر می‌برد. در این زمینه، نامه بسیار مهمی از قزوینی به شیخ وجود دارد که در آن، ضمن اشاره به توافق روس و انگلیس و تأکید بر امتیاز خاص روحانیت شیعه بر مقامات کلیسا ، شرحی زباندار از مصادرة اموال کلیسا در آن ایام توسط دولت فرانسه، و موافقت مردم آن کشور با این امر، به شیخ نوشته و شاید به‌طور ناخواسته، توجه شیخ را به ماهیت ضددینی فرهنگ و تمدن غرب، جلب کرده‌است. گفتنی است، شعار اصلی انقلاب کبیر فرانسه چنین بود: نه قانون، نه شاه، نه خدا . انقلابیون، تحت تأثیر لژهای فراماسونری که هدایت انقلاب را در دست داشتند، شعار می‌دادند: تا وقتی روده‌های آخرین فرمانروای مستبد و آخرین کشیش به دار کشیده نشود، مردم به آزادی نخواهند رسید! (fa) |
