|
so:text
|
هنگامی که کردارِ نیاکانمان را در نظر می‌گیرم … به نظرم می‌آید که اعمالِ ما نه تنها در امپراتوری بلکه در انتشار زبانِ آن‌ها، بر ایشان پیشی گرفته است … زیرا هیچ ملّتی زبانش را به اندازه‌ای که ما زبانمان را انتشار داده‌ایم، گسترش نداده است. ما در مدّتِ نسبتاً کوتاهی زبانِ رومی را تقریباً در سراسرِ غرب - و نه در یک قسمتِ کوچک از شمال و آفریقا - گسترش داده‌ایم … مردم و ملّت‌ها مدّت‌ها پیش قانون روم را همانندِ باری تحمیلی و نامبارک کنار گذاشتند. امّا زبانِ رومی برای آن‌ها از هر شهدی شیرین‌تر، از هر ابریشمی عالی‌تر و از هر طلا و جواهری قیمتی‌تر بود و آن را مثلِ عطّیه‌ای بهشتی گرامی داشتند. به همین دلیل قدرتِ زبانِ لاتین عظیم است. ما روم و سلطهٔ آن را از دست داده‌ایم … با این همه هنوز هم حکومت می‌کنیم … هر جا که زبانِ رومی سلطه دارد، همان‌جا امپراتوری روم است. (fa) |
