|
so:text
|
To što ekonomski odnos predstavlja nucleus socijalnih, pa prema tome i pravnih odnosa, i što svaku sociološku analizu treba, po Marksu, počinjati od tog odnosa, nipošto ne znači da materijalističko shvatanje historije predstavlja neki "ekonomizam" i "ekonomski materijalizam". Oni koji Marksu prigovaraju za ekonomizam žele ustvari da mu prebace za jednostranost jer je, kažu takvi teoretičari, ekonomska strana ljudskog života samo jedna strana tog života a ne i jedina. Ali ako stvarno pogledamo šta nam oni nude umjesto Marksove teorije, onda ćemo vidjeti da to nije ništa drugo nego spekulacija koja smatra da se ljudski život iscrpljuje u duhovnom procesu, da se područje socijalnog uopće, a pravnog posebno, iscrpljuje u duhovnom stvaranju čovjeka. Time se narečena jednostranost materijalističkog shvatanja historije želi da zamijeni sa stvarnom jednostranošću ideologije. Ali Marks ustvari i ne ističe ekonomski život kao jedinu stranu ljudskog života, nego samo pokazuje da je ona ta koja u kranjoj liniji određuje i uslovljava druge oblike toga života. Zato čitav spor marksizma sa ideologijom ne počiva uopće na području ekonomije, nego na području sociologije. (hr) |
